یادداشت 12 اردیبهشت 1396 - آموزش مصور پیوند زدن کاکتوس (به مناسبت روز معلم)

با کسب اجازه از محضر جناب آقای درخشانی عزیز که استاد و راهنمای بنده بودند و در مقام معلمی دلسوز و مهربان طرز پیوند زدن کاکتوس رو یادم دادند ، اون چیزی رو که یاد گرفتم در قالب عکس و توضیحاتی مختصر اینجا قرار میدم (که امیدارم کامل و مفید باشه) به این نیت و امید که اولا" ذکات العلم نشره و ثانیا" دوستان دیگری هم به اینکار علاقمند بشن و به پرورش حرفه ای و یا غیر حرفه ای کاکتوس بپردازند و از این گیاه آرام و زیبا توی خونه و یا محل کارشون استفاده کنند و لذتش رو ببرند.

خوب ؛ اول هر کار بسم الله الرحمن الرحیم

گام اول: کارگاه پیوند

این کارگاه از یه موزائیک و دو تا کش (کمی پهن) درست میشه. کارکرد این کارگاه رو در گام دهم توضیح میدم.

گام دوم: ابزار مورد نیاز

این ابزار شامل تیغ موکت بری ، پنس ، انبرهای گرفتن کاکتوس و کش (2 عدد) است. کاکتوسها عموما" دارای تیغهای بزرگ و کوچک بسیاری هستند که اگر در کار با اونها احتیاط نکنیم تاوان دردناکی در قبال این بی احتیاطی خواهیم پرداخت. استفاده از پنس و انبرهای مختلف برای همین احتیاط است.

گام سوم: پایه و پیوندک

برای پیوند یه دونه پایه میخوایم و یه پیوندک. در عکس زیر کاکتوس نقره ای سمت چپ رو بعنوان پایه استفاده کردم و و از کاکتوس پیوندی ژیمینوی سمت راست (مادری) پیوندک (بچه) برداشت میکنم. این کاکتوس مادری متعلق به سرکار خانم کریمی است که با اجازه ایشون ، ازش پیوندک میگیرم.

گام چهارم: استقرار پایه در کارگاه

قبل از اینکه گلدان پایه رو در کارگاه مستقر کنیم یکی از کشها رو روی گلدان قرار میدیم. اگر اینکار رو نکنیم ، وقتی زمان استفاده از کش میرسه نمیتونیم اون رو سر جاش بذاریم. پایه رو در کارگاه قرار میدیم تا سر جاش محکم و بی حرکت بشه.

گام پنجم: برش سر پایه

با تیغ موکت بری سر پایه رو برش میدیم. باید قبل از استفاده از تیغ ، اون رو با الکل ضد عفونی کرده باشیم. برش باید کاملا" موازی با سطح زمین صورت بگیره و یک دست باشه.

در وسط پایه ی برش خورده ، دایزه ای دیده میشه که آوند کاکتوس است و مواد غذایی از طریق این آوند به بخشهای مختلف گیاه میرسه.

گام ششم: حذف تیغهای لبه ی پایه

مدتی پس از پیوند ، بخش برش خورده ی پایه چروکیده و خشک میشه و در حین این رویداد ، مقداری لبه ها به سمت بالا متمایل میشن. اگه تیغهای لبه ی پایه باقی مونده باشه ، در حین چروک خوردن ممکنه به پیوندک فشار وارد کنند و اون رو از محل پیوند جدا کنند. بنابراین با برشهای کوچک و زاویه دار ، تمام تیغهای نزدیک به لبه برش خورده ی پایه رو جدا میکنیم.

گام هفتم: جدا کردن پیوندک

از کاکتوس مادری یه پیوندک (بچه) انتخاب میکنیم و با پنس خیلی آروم و بدون آسیب رساندن به مادری و پیوندک اون رو جدا میکنیم.

لازم نیست اندازه ی پیوندک و سر پایه یکی باشه بعضی وقتا این دو هم اندازه هستند ، بعضی وقتا پیوندک ممکن خیلی کوچک باشه و بعضی وقتا هم ممکنه پیوندک اونقدر بزرگ باشه که از دو طرف سر پایه بیرون بزنه. اینها هیچ فرقی نداره و اشکالی ایجاد نمیکنه.

گام هشتم: برش پیوندک

پیوندک رو طوری نگه میداریم که عمود بر سطح زمین باشه و با تیغ موکت بری قسمت انتهایی اون رو برش کوچکی میدیم (این برش عمود بر سطح زمین است). هر چقدر پیوندک کوچکتر باشه این برش باید بسیار کوچک باشه (فقط به اندازه ای که آوند مرکزی پیوندک نمایان بشه).

گام نهم: قرار دادن پیوندک بر روی پایه

پیوندک برش خورده رو بلافاصله بصورتی روی پایه قرار میدیم که آوند مرکزی پیوندک و آوند مرکزی پایه روی هم قرار بگیرند.

پیوندک رو به آرامی در محل خود قرار داده و دیگه اون رو تکان نمیدهیم.

کار پیوند تمام شده و فقط باید پیوندک رو در محل خودش ثابت کنیم تا پیوند بگیره

گام دهم: ثابت کردن پیوندک

کشی رو که در گام چهارم روی گلدان قرار داده بودیم ، به آرامی کشیده و روی پیوندک قرار میدهیم. اینکار باید بسیار با دقت انجام بشه و در حین انجامش ، پیوندک نباید از جای خودش حرکت کنه.

کارکرد کشهای کارگاه در این مرحله مشخص میشه. اگه کشهای کارگاه نباشه ، وقتی میخوایم کش رو روی پیوندک بذاریم ، گلدان حرکت میکنه و می افته. حتی اگه یه دستیار هم داشته باشیم که گلدون رو با دست نگه داره تا ما کش رو روی پیوندک بندازیم ، باز هم امکان داره پیوند از جای خودش جابجا بشه و بیفته و چون کش روی اون قرار داره ، با شتاب به سمت پایین بره و تمام تیغهاش رو تقدیم کنه به دست دستبار شما!! بنابراین استفاده از این کارگاه خیلی ساده ، بسیار یاری رسان است.

وقتی کش اول رو انداختیم ، گلدان رو از کارگاه خارج کرده و کش دوم رو در حالی که گلدان رو در دست گرفته ایم ، روی پیوندک قرار میدیم. پیوندک معمولا" در این مرحله تکان نمیخوره مگر در مواردی که یا پیوندک خیلی بزرگتر از پایه باشه و یا زمانی که سطح مقطع پیوندک کم باشه و ارتفاعش زیاد.

اگر پیوندک از جای خودش حرکت کرد ، چنانچه تونستیم با استفاده از پنس (در حالیکه هنوز کشها روی پیوند هست) اون رو قدری بلند میکنیم و از قرار داشتن آوندها بر روی هم اطمینان حاصل میکنیم. اگر نشد ، باید کشها رو دربیاریم و پس از قرار دادن صحیح پیوندک ، مجددا" کشها رو بندازیم

خوب ؛ کار تمام شد و کاکتوس پیوندی شما آماده است. اون رو در گلخانه و یا جای دیگری قرار میدین که اولا" نور خوبی داشته باشه و ثانیا" دمای اون از 20-15 درجه پایین تر نیاد.

به کاکتوس پایه میتونیم در بازه های زمانی مربوطه (بین 5 تا 7 روز یکبار) آب بدیم البته به شرطی که خاکش در بین دو آبیاری کاملا" خشک شده باشه اما باید دقت کنیم که حداقل تا دو هفته روی پیوندک نباید آب ریخته بشه. انشاءالله با رعایت این نکات ساده پیوند خواهد گرفت و به تدریج رشدش رو شروع میکنه. فصل بهار بهترین زمان برای پیوند کاکتوس است.

از همین کاکتوس مادری که امروز استفاده کردم در روز 20 اسفند 95 هم یه پیوندک گرفتم و پیوند زدم.

حالا این بچه در کنار مادرش در حال رشد است و تا یکی دو ماه دیگه خودش بچه میاره و کاکتوس مادری رو تبدیل به کاکتوس مادربزرگی خواهد کرد!!!

رسیدیم به آخر ماجرا. این توضیحات برداشت خودم از پیوند زدن بود. اگه جائیش عیب و ایراد داره به بزرگواری خودتون ببخشید و در صورت امکان راهنمائیم کنید. ممنون میشم.